Yabancı Para Cinsinden Düzenlenecek Faturalara Bakış
I. GİRİŞ
Ticaret hayatında sıkça rastlanan yabancı parayla gerçekleştirilen işlemler artık günümüzde sadece yurt dışı işlemleriyle sınırlı değildir.
GeliÅŸenÂ
ekonomik
 büyüme şartlarında yabancı parayla gerçekleşen işlemler yurt içinde de önemli miktarlara ulaşmıştır.
Bu yabancı parayla iÅŸlem yapmaya zorlayanÂ
ekonomik
 nedenlere yazımızınÂ
konusunu
 oluşturmadığından değinilmeyip,
Olayın sadece vergisel boyutuna değinilmeye çalışılmıştır.
Â
II. VUK TEBLİĞİNE BAKIŞ
1.8.2008 tarih ve 26954 sayılı R.G de yayımlanarak yürürlüğe giren 385 sayılı ı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile;
Yabancı para cinsinden gerçekleşecek olaylara ait düzenlenecek olan faturalarda bulunması gereken bilgilere dair aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
8- Yabancı Para Biriminde Düzenlenen Faturalarda Türk Para Birimi Karşılığı Bulunmaması Durumunda Uygulanacak Ceza
Vergi Usul Kanunun 229 uncu maddesinde faturanın tanımı yapılmış, 230 uncu maddesinde ise faturada bulunması gereken asgari bilgiler sayılmıştır. Bu asgari bilgiler içerisinde malın veya iÅŸinÂ
fiyatı
 ve tutarı da yer almaktadır.
Anılan Kanunun 215 inci maddesinde de, kayıt ve belgelerde Türk Para biriminin kullanılacağı, belgelerin Türk Parası karşılığı gösterilmek ÅŸartıyla yabancı para birimine göre de düzenlenebileceÄŸi, yurt dışındakiÂ
müşteriler
adına düzenlenen belgelerde Türk Parası karşılığı gösterilme şartı aranmayacağı hükme bağlanmıştır.
SözÂ
konusu
 Kanunun 352 nci maddesinin II-7 bendinde, vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve vesikaların kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili olarak yapılan diğer düzenlemelere uyulmamış olması fiili II. derece usulsüzlük sayılmıştır.
Aynı Kanunun 215 inci maddesine göre, yurt içindekiÂ
müşteriler
 adına yabancı para biriminde düzenlenen faturalarda, yabancı para birimi tutarı ve Türk para birimi tutarı yer almak zorundadır. Yabancı para biriminde düzenlenen faturada, Türk para birimi tutarı karşılığı bulunmaması usule ve şekle ilişkin bir usulsüzlük olup, bu fiil dolayısıyla mükellef adına anılan Kanunun 352 nci maddesinin II-7 bendi uyarınca ikinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.
Â
III. SONUÇ     Â
Yurt dışındakiÂ
müşteriler
 adına düzenlenen faturalarda ise Türk para birimi karşılığı gösterilme şartı aranmayacağı tabiidir.
Mükellefler özellikleÂ
yurtiçi
 iÅŸlemlerine dair olarak yabancı para birimi üzerinden faturalama yapmakÂ
konusunda
 tereddüde düşebilmektedirler. Oysa Vergi Usul Kanunu’nun 215. maddesi, 253 ile 385 numaralı V.U.K. Genel TebliÄŸleri ve çok sayıda mukteza doÄŸrultusunda bunun önünde bir engel bulunmamakta yalnızca bahse konu kaynaklarda belirtilen ÅŸekle iliÅŸkin kurallaraÂ
dikkat
 edilmesi gerekmektedir. Bununla beraberÂ
uygulamada
 çekincelere neden olan çeşitli belirsizlikler de söz
konusudur
. Fatura üzerindeki toplam tutar bazında mı? Türk Lirası karşılığının gösterilmesi gerektiÄŸi yada her kalem ve sınıf sınıf bir ayrıma mı gidileceÄŸiÂ
konusu
 pek net deÄŸildir. Bize göre; toplam tutarlar üzerinden Türk lirasına çevrilmesi iÅŸleminde herhangi bir vergi kaybınaÂ
yol
 açmayacağından dolayı bir engel görülmemektedir.
Faturanın yabancı para ile düzenlenmesine dair şekil şartından ziyade, kur da oluşan değişimlerin gerek KDVK’ nu ve gerekse GVK’ nu açısından etkilerinin irdelenmesi ve bu konuda daha hassasiyetle durulması ve vergi kaybının etkilerinin ölçülmesi kanımızca daha yararlı olacaktır.
Yazımızın II. Bölümünde gerek KDV ve gerekse GV açısından önemlilik arzedilen hususlara değinilecektir.
Not: Bu makale SMMM Muzaffer SERTKAYA ile birlikte hazırlanmıştır.
Kaynak:Â www.MuhasebeTR.comÂ