Yabancı Para Cinsinden Düzenlenecek Faturalara Bakış

I. GÄ°RÄ°Åž

Ticaret hayatında sıkça rastlanan yabancı parayla gerçekleştirilen işlemler artık günümüzde sadece yurt dışı işlemleriyle sınırlı değildir.

Gelişen  ekonomik  büyüme şartlarında yabancı parayla gerçekleşen işlemler yurt içinde de önemli miktarlara ulaşmıştır.

Bu yabancı parayla işlem yapmaya zorlayan  ekonomik  nedenlere yazımızın  konusunu  oluşturmadığından değinilmeyip,

Olayın sadece vergisel boyutuna değinilmeye çalışılmıştır.
 

II. VUK TEBLİĞİNE BAKIŞ

1.8.2008 tarih ve 26954 sayılı R.G de yayımlanarak yürürlüğe giren 385 sayılı ı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile;

Yabancı para cinsinden gerçekleşecek olaylara ait düzenlenecek olan faturalarda bulunması gereken bilgilere dair aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

8- Yabancı Para Biriminde Düzenlenen Faturalarda Türk Para Birimi Karşılığı Bulunmaması Durumunda Uygulanacak Ceza

Vergi Usul Kanunun 229 uncu maddesinde faturanın tanımı yapılmış, 230 uncu maddesinde ise faturada bulunması gereken asgari bilgiler sayılmıştır. Bu asgari bilgiler içerisinde malın veya işin  fiyatı  ve tutarı da yer almaktadır.

Anılan Kanunun 215 inci maddesinde de, kayıt ve belgelerde Türk Para biriminin kullanılacağı, belgelerin Türk Parası karşılığı gösterilmek şartıyla yabancı para birimine göre de düzenlenebileceği, yurt dışındaki  müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk Parası karşılığı gösterilme şartı aranmayacağı hükme bağlanmıştır.

Söz  konusu  Kanunun 352 nci maddesinin II-7 bendinde, vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve vesikaların kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili olarak yapılan diğer düzenlemelere uyulmamış olması fiili II. derece usulsüzlük sayılmıştır.

Aynı Kanunun 215 inci maddesine göre, yurt içindeki  müşteriler  adına yabancı para biriminde düzenlenen faturalarda, yabancı para birimi tutarı ve Türk para birimi tutarı yer almak zorundadır. Yabancı para biriminde düzenlenen faturada, Türk para birimi tutarı karşılığı bulunmaması usule ve şekle ilişkin bir usulsüzlük olup, bu fiil dolayısıyla mükellef adına anılan Kanunun 352 nci maddesinin II-7 bendi uyarınca ikinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.
 

III. SONUÇ      

Yurt dışındaki  müşteriler  adına düzenlenen faturalarda ise Türk para birimi karşılığı gösterilme şartı aranmayacağı tabiidir.

Mükellefler özellikle  yurtiçi  işlemlerine dair olarak yabancı para birimi üzerinden faturalama yapmak  konusunda  tereddüde düşebilmektedirler. Oysa Vergi Usul Kanunu’nun 215. maddesi, 253 ile 385 numaralı V.U.K. Genel Tebliğleri ve çok sayıda mukteza doğrultusunda bunun önünde bir engel bulunmamakta yalnızca bahse konu kaynaklarda belirtilen şekle ilişkin kurallara  dikkat  edilmesi gerekmektedir. Bununla beraber  uygulamada  çekincelere neden olan çeşitli belirsizlikler de söz konusudur . Fatura üzerindeki toplam tutar bazında mı? Türk Lirası karşılığının gösterilmesi gerektiği yada her kalem ve sınıf sınıf bir ayrıma mı gidileceği  konusu  pek net değildir. Bize göre;  toplam tutarlar üzerinden Türk lirasına çevrilmesi işleminde herhangi bir vergi kaybına  yol  açmayacağından dolayı bir engel görülmemektedir.

Faturanın yabancı para ile düzenlenmesine dair şekil şartından ziyade, kur da oluşan değişimlerin gerek KDVK’ nu ve gerekse GVK’ nu açısından etkilerinin irdelenmesi ve bu konuda daha hassasiyetle durulması ve vergi kaybının etkilerinin ölçülmesi kanımızca daha yararlı olacaktır.

Yazımızın II. Bölümünde gerek KDV ve gerekse GV açısından önemlilik arzedilen hususlara değinilecektir.

Not: Bu makale SMMM Muzaffer SERTKAYA ile birlikte hazırlanmıştır.

Kaynak: www.MuhasebeTR.com